فضای مجازی چیست ، زیان های آسیب شناختی فضای مجازی!

فضای مجازی و رسانه

شاید تعجب کنید اگر بدانید که خود واژه {فضای مجازی} قدمت کمی ندارد و برای نخستین بار در دهه 1980 به کار برده شده است؛ ولی نه برای دنیای آنلاینی که ما امروزه می شناسیم، بلکه این واژه در آن سال ها وارد ادبیات  علمی-تخیلی شده بود...بعد از گذشت تقریبا یک دهه بود که متخصصانی که زمینه علم رایانه و فناوری بودند، این کلمه را به کار گرفتند و به سمت و سوی دیگری بردند  و به اصطلاح امروز آن نزدیک ترش کردند.

حقیقت آن است که خود واژه {فضای مجازی} ربط مستقیمی به شبکه اینترنتی ندارد؛ اما اشاره به ریز جزئیاتی دارد که در اینترنت می توان آن ها را یافت.

هم اکنون ما شاهد آن هستیم که که این لغت به یک لغت فراگیر و بین المللی تبدیل شده و زمانی که می گوییم {فضای مجازی}، فکر ها به سمت چت روم ها و پلتفرم هایی نظیر: تلگرام، واتساپ، اینستاگرام و...می رود؛ در حالی که معنای تقریبی آن به شکل مفهومی به ارتباطات افراد و کاربران با شبکه جهانی اینترنتی بر می گردد.

فناوری، رسانه و فضای مجازی 

پیش از این در مقاله (فناوری و تاثیر آن) درباره تاثیرات آن با بازی های قدیمی و جدید، تعریف آن و تاثیراتش بر جوامع مختلف پرداخته بودیم؛ حالا می خواهیم بدانیم که فناوری چه تاثیری بر فضای مجازی و رسانه گذاشته و همچنان می گذارد...

فناوری یکی از آن مواردی بود که برای سهولت زندگی انسان به وجود آمد؛ واقعا هم خیلی از کار هایی که در گذشته انجام دادنشان یا سخت و پر دردسر بود و یا وقت گیر، نیازمند تحول عظیمی همانند فناوری و تکنولوژی بودند! اما داستان از جایی به سمت منفی سوق پیدا کرد که انسان به این که هر روز بخواهد شکل جدید تر و آپدیت شده‌ای از فناوری را ببیند عادت کرد و جاه طلبی بی حد و مرز برخی از آن ها، این پیشرفت علمی و کمک کننده را به جای دیگری برد!

امروزه فناوری بر همه چیز تاثیر خود را گذاشته است و فضای مجازی و رسانه نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ نمی توان گفت که تمامی اثرات فناوری منفی و مخرب هستند، چرا که حقیقت این است که تاثیرات مثبتی نیز وجود داشته و همواره خواهد داشت.

حقیت این است که شاید حتی تاثیرات مثبتی که دارد خیلی خیلی بیشتر از تاثیرات منفی آن است، اما مسئله اصلی اینجا است که تاثیرات منفی فناوری، گویی قدرتمند تر هستند و انگار کل اقشار یک جامعه را به سمت خود می کشند!

تاثیرات فضای مجازی بر زندگی جامعه 

حالا که از بحث تاثیرات فناوری گذر کردیم یک سری نیز به تاثیرات فضای مجازی بر زندگی و عادات جامعه بزنیم...

فضای مجازی امروزه بخشی از زندگی روزمره انسان ها شده‌ است، تا حدی که اگر یک روز بنا بر هر دلیلی، به سوشال مدیای خود دسترسی نداشته باشند، کل زندگی‌اشان مختل می شود.

بنابراین ابتدا می خواهیم تاثیرات مثبت سوشال مدیا را بسنجیم تا ببینیم آیا واقعا ارزش آن را دارد که بخواهد جزوی از روزمرگی ما باشد یا خیر.

1-آموزش:

اولین تاثیر مثبتی که پیشرفت فضای مجازی بر محیط پیرامون خود گذاشته است قطعا در رابطه با این است که یک محیط آموزشی (گاها رایگان) را برای مخاطب خود فراهم آورده است.

در زمان شیوع بیماری کرونا بسیاری از همین پلتفرم ها و سوشال مدیا بودند که به کمک معلمان و دانش آموزان آمدند و شرایط آموزشی را فراهم نمودند...و یا موضوعی همانند {گیم فیکشن} که قبلا در این مقاله به تفسیر و تعریف آن پرداخته‌ایم.

حتی در پلتفرمی مانند یوتیوب شما می توانید هر نوع ویدیوی آموزشی که می خواهید را پیدا و تماشا کنید.

2-بر قراری ارتباط:

مهم نیست شما کجای کشور و حتی دنیا قرار دارید؛ فقط کافی است به اینترنت خود متصل شوید تا با هر کس که می خواهید ارتباط بر قرار کنید، آن هم در حالی که هزاران هزار کیلومتر از او فاصله دارید!

3-کسب و کار:

امروزه حتی کسب و کار ها و روش های درآمد زایی به شکل آنلاین و مجازی در آمده‌اند؛ همانند بازی های کریپتویی و...

کسب و کار در فضای مجازی و به شکل آنلاین نیز می تواند فواید و معایبی برای خود داشته باشد، اما در کل برای کسانی که به هر دلیلی نمی توانند خارج از خانه کار کنند، یک فایده و اثر خوب به حساب می آید.

اما می خواهیم هم اکنون به بخش ها و جنبه های منفی فضای مجازی بپردازیم... 

1-اعتیاد آور بودن:

متاسفانه وقتی هر چیزی از حد و حدود خود خارج شود می تواند آسیب زننده و مضر باشد؛ سوشال مدیا نیز استثنا نیست و یکی از آن آسیب هایی که برای مخاطب خود دارد اعتیاد به فضای مجازی است که می تواند به شدت هم اذیت کننده باشد و موجب مختل شدن زندگی نرمال و طبیعی انسان گردد.

2-بی تحرکی و عوارض جسمانی:

وقتی شما در طول روز مدام در یک حالت باقی بمانید و هیچ گونه تحرک فیزیکی نداشته باشید، قطعا عوارض جسمانی بسیار زیادی به سراغ شما خواهد آمد؛ مانند: اختلال در بینایی و کم سو شدن چشم، اضافه وزن و...

3-دور ماندن از زندگی واقعی:

در نهایت اگر استفاده از این پلتفرم ها و فضای مجازی کنترل نشود و از حد خود خارج شود، می تواند شما را از دنیا و زندگی واقعی، انسان های اطراف و خانواده جدا کند؛ همین می تواند به مرور باعث انزوا طلبی و افسردگی شما شود.

جمع بندی 

در هر صورت فضای مجازی یکی از آن مواردی است که چه بخواهیم و چه نخواهیم، در زندگی روزمره ما نقش پر رنگی دارد؛ و همچنین اگر به خوبی از آن استفاده شود، نه تنها مضر نیست بلکه می تواند کمک کننده و مفید هم واقع شود.

امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.

نویسنده: میویس.