بازی ساختار یافته چیست؟
بازی ها نقش مهم و شگفت انگیزی را در زندگی انسان ها، خصوصا کودکان دارند؛ در مقاله قبلی به بازی های آزاد پرداختیم و در این مقاله نیز قصد داریم به تعریف بازی ساختار یافته بپردازیم.
به طور کلی می توان گفت که بازی های ساختار یافته همان بازی های هدفمند هستند؛ بازی هایی که انگیزه و هدفی پشت آن ها است را بازی ساختار یافته می نامند.
این سبک از بازی ها می توانند برای آموزش، تفریح و یا تقویت مهارت ها مورد استفاده قرار گیرند. بازی ساختار یافته و یا سازمان یافته، بازی‌ای است که در آن کودک به صورت برنامه ریزی شده قرار می گیرد؛ این بازی ها دارای اصول و قوانین خودشان هستند و کودک نیز به صورت ناخودآگاه این قوانین را در طول بازی می آموزد.
مثالی برای بازی ساختار یافته!
بازی فوتبال را در نظر بگیرید؛ این بازی به شکلی است که وقتی کودک مشغول آن می شود، در کنارش یک مهارت ورزشی، مهارت اجتماعی و تحرک فیزیکی را نیز می آموزد.
پازلی که در مقابل کودک خود قرار می دهید یک بازی سازمان یافته است و کودک با کنار هم قرار دادن قطعات آن، پازل را تکمیل می کند.
بازی برد گیم (بازی رومیزی) نیز در این دسته قرار می گیرد؛ چرا که این برد گیم ها اصولا دارای چهارچوب و قوانینی هستند که در آخر، رعایت کردن آن ها موجب برنده شدن افراد می شود.
شما همچنین می توانید مقالات زیر را مطالعه نمایید:
بازی آزاد چیست و چه تاثیری بر روی کودک دارد؟
دریچه‌ای به دنیای بازی های محیطی!
بازی و ورزش، تفاوت میان این دو
نقش والدین در انتخاب بازی کودک
تفاوت میان بازی ساختار یافته و بازی آزاد
بازی های آزاد، همان طور که از اسمشان پیداست، بازی هایی هستند که در آن کودک حق انتخاب دارد که چگونه و چطور بخواهد بازی خویش را پیش ببرد. کودک در انتخاب زمان بازی، چگونگی آن بازی و نوع آن بازی محدودیتی ندارد و حسابی دستش باز است!
اما در بازی ساختار یافته، کودک بر طبق یک چهارچوب و قوانین خاصی باید پیش رود (که وابسته به هر بازی می تواند متفاوت باشد.) هر کدام از این بازی ها می توانند فواید خود را برای کودک داشته باشد و برای او ملزم هستند. گار می خواهید بیشتر درباره بازی آزاد بدانید پیشنهاد می شود مقاله (بازی آزاد) را مطالعه کنید.
مزایای بازی ساختار یافته
هر سبک از بازی، می تواند مزایای مختص به خودش را داشته باشد؛ اما مزایای اصلی بازی سازمان یافته به ترتیب زیر است:
تقویت حس مسئولیت پذیری
زمانی که کودک هستید در کنار آن که نسبت به افراد بزرگ تر از خود، مسئولیت خاصی ندارید اما بهتر است که در همان سنین، مسئولیت پذیری را بیاموزید؛ این سبک از بازی، قادر است که کودکان را از همان سن کم، با حس میئولیت پذیری آشنا کند.
کسب و یادگیری مهارت هدفمند بودن
کودکان می توانند با ساتفاده از بازی های مختلف در سبک ساختار یافته، معنای هدفمند بودن را به مراتب درک کرده و بفهمند؛ بازی ساختار یافته هدف و قواعد خودش را دارد و کودک می داند که باید برای پیش بردن این بازی، هدفی را برای خود تعیین کند و به آن برسد.
مهارت حل مسئله
در هر نوع از بازی‌ای که می خواهد باشد، محال است که کودک در مابین بازی کردن، به مشکل و یا موانعی برخورد نکند؛ در واقع کودک از همان سنین کم با استفاده از بازی ها و سرگرمی های مختلف می آموزد که چگونه مهارت حل مسئله خود را تقویت کند تا بتواند در بزرگ سالی با مشکلات بیشتر و جدی تری دست و پنجه نرم کند و آن ها را پشت سر بگذارد.
آموزش
کودک با استفاده از بازی ساختار یافته می تواند مهارت ها و تجربیات زیادی را کسب کند؛ حتی اگر دقت کرده باشید در مقطع مهد کودک و یا پیش دبستانی نیز مربیان تلاش می کنند تا آموزش های لازم را همراه با سرگرمی و بازی به کودکان القا کنند.
چگونه کودک را به انجام بازی تشویق کنیم؟!
گاهی اوقات ممکن است کودک شما بنابر دلایلی بی حوصلگی نشان داده و نسب به بازی کردن اشتیاقی نشان ندهد؛ در چنین شرایطی بهتر است که ابتدا سعی کنید دلیل این بی حوصلگی را پیدا کنید (هرچند که در اکثر اوقات این بی حوصلگی موقتی است) اما باید تلاش بر این باشد که اجباری در کار نباشد و بیشتر حالت تشویقی بر خود داشته باشد.
انواع مختلف بازی های ساختار یافته
بازی های ورزشی: بازی های ورزشی همانند (شنا، فوتبال، بسکتبال و...) یکی از زیر شاخه های بازی های ساختار یافته هستند که بیشتر بر روی مهارت های فیزیکی و ورزشی کودک تاثیر می گذارد.
بازی های هنری: بازی های هنری همانند (نقاشی، موسیقی، مجسمه سازی و...) می توانند از همان سنین کم، موجب کشف استعداد های کودک شوند و در صورت علاقمند بودن کودک شما در آینده او نیز تاثیر گذار باشند.
بازی های پازلی: بازی های پازلی نظیر (لگو ها، بلوک های پلاستیکی خانه سازی، دومینو و...) می توانند موجب شود که کودک، هدفمند بودن را تمرین کند و صبر و حوصله‌اش را به چالش بکشد.
بازی های آموزشی: بازی های آموزشی مانند ( گلدوزی، ریاضی و بازی با اعداد، کار دستی و...) همان طور که از اسمش مشخص است، می تواند در زمینه های مختلف در کنار بازی و سرگرمی، آموزش موضوعات و مهارت های متفاوت را نیز آموزش دهد؛ البته بهتر است که با نظارت والدین صورت بگیرد.
ایده چند بازی ساختار یافته!
بازی های رومیزی یا برد گیم ها
کار دستی با مقوا و کاغذ رنگی
ساختن اشیا مختلف با گل رس و یا خمیر بازی
ساختن خانه با بلوک های کوچک چوبی یا پلاستیکی
دسته بندی کردن اسباب بازی ها
حل کردن معما ها و پازل ها
قلاب بافی و دوخت و دوز
آشپزی
آموزش حروف الفبا با استفاده از خمیر بازی
و...
والدین می توانند در این زمینه از خلاقیت های زیادی استفاده کنند و نقش مهمی را در این زمینه دارند.
جمع بندی
در این مقاله، ما به یک تعریف کلی از بازی های ساختار یافته پرداختیم و برایتان مثال هایی را از آن آوردیم. کودک با استفاده از بازی های ساختار یافته می تواند مهارت ها و تفکر منطقی را بیاموزد و در کنارش به بازی و تفریح نیز بپردازد. والدین در این زمینه می توانند نقش مهمی را داشته و تاثیر بسزایی را بر کودک بگذارند.
امیدوارم که خواندن این مقاله برایتان کارآمد و لذت بخش بوده باشد.
نویسنده: میویس.
